Prof. dr. Hans M. Becker

Hans Becker, een echte Rotterdammer, niet lullen maar poetsen, oud-voorzitter van de raad van Bestuur van Humanitas, buitengewoon hoogleraar, Humanist, realist, levensgenieter en oud-directeur-bestuurder van Residence Roosenburch.

Niet lullen maar poetsen!

Hans Becker

Handen uit de mouwen en gewoon doen. De naoorlogse jaren van hard werken en wederopbouw zijn de jaren waar Hans Becker in opgroeide maar het is ook de mentaliteit die is gebleven met een opzienbarende openheid. Hij werkte samen met zijn extended family in zijn organisatie Residence Roosenburch. Als een moderne circusdirecteur schept hij in een eigen wereld vol theatrale middelen een huis voor allen, multi- cultureel en dwars door alle sociale maatschappelijke lagen heen. Waar plezier en geluk vooropstaan en waar vergaderen tot het hoogst noodzakelijke beperkt blijft.

Thermometer in de koelkast

Thermometer in de koelkast Hans Becker vindt dat de zorg te veel is doorgeschoten naar regeltjes en formulieren en wil daar een eind aan maken. In de bejaardenzorg wordt veel te veel gekeken naar medische dingen. Natuurlijk, die kun je niet missen, maar dat soort zaken heeft nu veel te vaak de overhand.

Voor zijn nieuwe verzorgingshuis had hij een paar uitgangspunten die hij al langer hanteerde: Eigen regie voor alle bewoners, actieve inbreng, en een familiegevoel. “Niet iedereen kan natuurlijk z’n eigen familie om zich heen hebben, maar door de manier van omgaan met elkaar en het personeel kan je wel zo’n gevoel hebben.”

En dan is er nog een uitgangspunt: Use it or lose it, je moet zorgen dat de mensen de functies die ze nog hebben, blijven gebruiken. Te weinig zorg is slecht, maar te veel ook!

De manager versus de ondernemer

Met die kernwaarde van zijn liefdevolle zorg-filosofie werd Hans Becker bekend. Het gaat om de vraag hoe je menselijk geluk bevordert bij iede- reen die woont en werkt binnen de leefwereld van zorginstellingen.

Ik denk dat er veel te veel managers zijn. En managers denken vaak dat het managen moet gebeuren via budgetten. Met culturele sturing bereik je echter meer resultaat. Kijk naar managers bij grote organisaties.

Dat zijn soms halve oplichters die zich veel mooier voordoen dan ze zijn. Die worden daarbij ook nog vaak als een soort halfgoden gezien. Of hun gekozen richting de goede is (geweest) interesseert eigenlijk niemand.

Een manager is dan ook iemand die kunstjes heeft geleerd. Voor “échte” verandering, moet je een ondernemer zijn. Iemand met karaktereigen- schappen als doorzettingsvermogen, lef en creativiteit, een empathische visie en het vermogen om anderen te enthousiasmeren.

De 4 kern-waarden

Voor het realiseren van culturele sturing en verandering binnen de organisatie heb ik een corporate story ontwikkeld. Dat is niet mak- kelijk en het duurt even voordat je een goed verhaal hebt.

Het moet “aansprekend” zijn, nuchter gecommuniceerd worden in one-liners. Het creëren van draagvlak en het realiseren van veran- dering lukt niet met het uitdragen van de “corporate story” alleen. Het vereist daadkracht, je moet laten zien dat jouw veranderingen werken.

De kern van mijn visie heb ik vertaald in vier kernwaarden: Eigen regie, de ja-cultuur, use it or lose it, extended family-aanpak.

Eigen regie

Eigen regie: de nadruk op de dingen die (nog) wél kunnen, voor zowel cliënt als medewerker. Mensen moeten zelf kunnen beslissen over hoe hun leven eruit ziet, dus “helpen met de handen op de rug”

Ja-cultuur: een positieve grondhouding en sfeer met de nadruk op de leuke dingen. Van het houden van vijf katten, tot aan een het hebben van honden of hele dagen aan de bar zitten.

In de oude ‘nee-cultuur’ wordt dan meteen gedacht vanuit negatieve aspecten. De hond moet uitgelaten worden als die mevrouw het zelf niet meer kan.

Vanuit de “ja-cultuur” kun je ook denken aan het welzijn van deze me- vrouw. Doordat ze nu dagelijks een ommetje maakt en misschien wel sociale contacten opdoet, voelt ze zich beter. Dit betekent minder zorg en levert een hoop op, ook financieel!

Use it or lose it

Eigen werkzaamheid en het gebruik van eigen capaciteiten, alsmede het scheppen van de mogelijkheden daartoe. Dingen “zélf doen” dat geeft eigenwaarde en houdt je overgebleven functies overeind of brengen ze zelfs terug.

Menselijk geluk bestaat uit twee pijlers, enerzijds individueel, baas zijn over je eigen leven en anderzijds ergens bijhoren. Hiermee is de core-business verbreed naar ‘cure’, ‘care’, ‘welzijn’ en ‘wonen’.

De extended family

Is een speciale vorm van sociale interactie met alle belangengroepen. Het gaat hier niet alleen om open & eerlijke communicatie tussen de cliënt en de medewerkers.

Maar ook de interactie met de familie, vrijwilligers, leveranciers en mensen van buiten dragen hieraan bij. Als je “vraag gestuurd” wilt werken moet je ook de familie vragen waar zij behoefte aan hebben.

De cliënt is namelijk tevreden als de familie langskomt, dat vinden zij vaak het allerbelangrijkst en ook hier geldt de Ja cultuur.

Laat geld rollen

Als ik kritische succesfactoren benoem dan zijn dat toch wel één echt goed verhaal hebben en dit doorlopend, consistent en eerlijk blijven communiceren, zowel intern als extern.

En een tweede is geld uitgeven. Je moet niet moeilijk doen over iets wat makkelijk kan. Al dat gepraat in organisaties kost onnodig veel geld. Als je daarmee stopt, heb je al snel geld over. Als de “uitgave” minder kost dan er over te praten moet je direct ja zeggen. Dat past ook bij de Ja-cultuur.

In de muren

De belangrijkste succesfactor in de transformatie van Humanitas is het persoonlijk leiderschap, onafhankelijk & tegendraads, van Hans Becker.

Zijn enorme daadkracht & lef weet hij te combineren met een zeer informele en open manier van communiceren. Hierdoor heeft hij vele aanhangers geïnspireerd voor zijn visie.

Door zijn filosofie “eenvoudig” uit te dragen en continu te herhalen geeft hij anderen richting en focus. Hij confronteert medewerkers met zijn uitgangspunten en stuurt aan op het naleven ervan.

Om echte en langdurige veranderingen te realiseren moet het verhaal in de muren van het gebouw gaan “zitten”, alleen dan zal het onderdeel worden van het denken & werken van het personeel.

Biografie

Hans Becker werd op 16 februari 1942 gedurende de Tweede wereldoorlog geboren in Rotterdam. Hij volgde een studie economie op de Nederlandse Economische Hogeschool, later Erasmusuniversiteit, alwaar hij vervolgens docent werd op de economische faculteit.

Na 1984 combineerde hij dit docentschap met management in de praktijk o.a. bij de Vereniging Humanitas. In 1992 werd hij voorzitter van de Raad van Bestuur van de Stichting Humanitas.

Hij bouwde Humanitas uit van 1200 medewerkers, verdeeld over twaalf locaties en een omzet van 30 miljoen gulden, tot aan 3600 medewerkers verdeeld over 32 locaties met een omzet van 130 miljoen euro.

Naast de baanbrekende zorg-filosofie waren zijn innovaties, levensloopbestendige complexen, een vijftiental seniorenrestaurants en een vijftal herinneringsmusea.

Culturele sturing kent als kernwaarden: eigen regie, eigen activiteit, extended family en Ja-cultuur.

Hoogleraar en de eerbewijzen

In 2003 promoveerde hij op het proefschrift, De verborgen hand van culturele sturing geluksbevorderende zorg in een vergrijzende wereld, aan de Universiteit voor Humanistiek. Hier werd hij ook benoemd tot buitengewoon hoogleraar Humanisering van de zorg.

In 2010 trok hij zich terug uit de Raad van Bestuur van Humanitas om zich als ambassadeur van Humanitas toe te leggen op de verdieping en het uitdragen van het gedachtegoed en het realiseren van nog een aantal herinneringsmusea. Een boek over de filosofie achter de seniorenrestaurants was ook van de doeleinden.

Hans Becker werd door Hare Majesteit benoemd tot Officier van Oranje Nassau, ontving van zijn stad Rotterdam de “Erasmusspeld” en de Van Borsselenpenning en kreeg van de provincie Zuid-Holland de hoogste onderscheiding, de Gouden Lis.

In 2000 de titel Nationaal zorgmanager van het jaar. Hij publiceerde o.a. op het gebied van geschiedenis van het economisch denken en op het gebied van humanisering in de zorg.

Op AD.nl online

Een artikel over de handelsmissie met vicepremier Hugo de Jonge: China omarmt geluksgericht zorgmodel van Hans Becker. Klik op deze link.