De boeken van Prof. dr. Hans M. Becker

In beeld en woord

Enkele jaren geleden schreef ik een voorwoordje voor de bundel ‘Steenslag, gedichten over ouderdom en afscheid’ van Leo Stilma. Dat was niet zo gek, want Leo is in zijn ‘werktijd’ maatschappelijk werker bij Humanitas. Daarom doet hij voor zijn dichtkunst veel impressies op bij Humanitas.

Met dezelfde creativiteit onze organisatie eigen, is er weer gewerkt aan de bundel ‘In beeld en woord’, gedichten bij schilderijen van twee kunstenaars, Arenda Nijland en Elly Kern-Valk. Het is een mooie combinatie geworden; een typisch voorbeeld van wederzijdse bevruchting. De prachtige schilderijen krijgen nog meer diepgang door de indrukwekkende gedichten, en de gedichten krijgen een visuele achtergrond die velen zal aanspreken.

Ik hoop dat Leo zo creatief productief blijft als hij nu is en dat er nog vele bundels zullen volgen. Voor deze bundel in ieder geval proficiat voor de drie kunstenaars!

Prof. Dr. Hans Becker
Algemeen Directeur
Stichting Humanitas

Illustere economisten van weleer

Het doet mij genoegen u, ter gelegenheid van mijn afscheid aan de Erasmus universiteit, waar ik een kwart eeuw met veel plezier gewerkt heb, dit boekwerkje te kunnen aanbieden.

deze speciale oplage bestaat uit 750 genummerde exemplaren, alle gesigneerd. De titelpagina behelst enerzijds een verwijzing naar de bekende uitspraak van Keynes, welke uitspraak ik wat achtergrond gegeven heb, maar geeft ook aan dat het mij, gedachtig de stelling van Schumpeter “This tendency of the social philospher to exalt his own scheme of life’s values into an ethical norm form which to judge the habits and tastes of all other men deserves attention because it runs through the whole economic literature and explains a great part of the value judgements of economists”, er om gaat een totaalbeeld te schetsen. Het gaat dus niet alleen om de bijdragen van de beschreven economen aan de ontwikkeling van economische theorieën, maar ook met welke achtergrond zij tot deze theorieën kwamen. Waar het enigszins kon, liet ik de auteurs met enige saillante uitspraken zelf aan het woord.

De ja-cultuur

Onze samenleving kent een nee-cultuur en at kost ons veel geld en levensvreugd. Ik heb voor u gepoogd de in’s en out’s van een ja-cultuur te schetsen, met name uit het perspectief van mijn buitengewoon hoogleraarschap in de humanisering van de zorg. Als toegift heb ik twee door mij geschreven artikelen toegevoegd. Deze gaan over wetenschappelijke maar praktische denkers die, mijn inziens, altijd een ja-cultuur toegepast hebben namelijk Jeremy Bentham en John Maynard Keynes.

Verboden af te blijven

Dat was een zeer verrassend werkbezoek dat ik bij Humanitas-Akropolis bracht. Waar in andere verpleeghuizen nog wel eens de stilte domineert, en mensen eenzaam voor zich uit staren of slapen, was heir sprake van een bruisend samen zijn. Muziek, buikdanseressen, vrolijke mensen aan de bar en een drukbezet internetcafé. Was dit wel een verpleeghuis? Jazeker, maar één waar volop geleefd wordt. Waar het leven zelf centraal staat; chaotisch, leuk en avontuurlijk. De levensloopbestendige aanpak werkt hier in optima forma. Een beeld dat zeker navolging verdient, zonder dat ieder verpleeghuis nu een kopie van Humanitas moet worden.

Maar de grootste verrassing was misschien wel het museum. Het herinneringsmuseum van Humanitas staat voor een belangrijke innovatie in de ouderenzorg doordat het gedragsroutines doorbreekt en een beroep doet op de unieke herinnering van elke oudere. Het zien van meubels en andere spullen uit vroeger tijden helpt om verhalen te vertellen aan elkaar. Prachtig on te zien hoe oudere bewoners anderen het verhaal over hun leven vertellen aan de hand van de tentoonstelling. Dat draagt bij aan het welzijn van de bewoners en beidt bezoekers iets extra’s. en het is gemakkelijk door andere instellingen – ook op kleinere schaal – uit te voeren. Dit boek draagt daar aan bij door aan te geven hoe een dergelijke activiteit eenvoudiger kan worden opgezet.

Ik wens U als lezer veel leesgenot toe en Humanitas veel succes met het verder innoveren van de organisatie.

Jet Bussemaker
Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Lekker leven

Levenskunstenaar Hans Becker veroverde mijn glimlach elke keer als hij zijn verhaal vertelde. Hij bracht het meest menselijke van zijn visie mee naar elk toneel wat hem geboden werd: alle mensen genieten van genieten. Maar soms leren ze het af doordat het belang ervan niet onderkend wordt. De nuttige dingen die vragen meestal zo nadrukkelijk om voorrang. Hans liet altijd weer zien dat je andersom moet denken. Houden van het leven betekent dat je het veel beter aankan en dat je het om je heen kunt delen met anderen.

Hij heeft het over ouderen. Over ouderen die langzaam het gewoon ‘samenleven uitschoven’. En hoe die er eigenlijk bij horen te horen.

De lezer kan meekijken met iemand die een mooi verhaal te vertellen heeft, maar vooral iemand die zicht heel goed heeft ingeleefd in mensen over wie hij schrijft, ouderen, wijzelf… dus, straks….

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Marlies Veldhuijzen van Zanten-Hyllner

Zorg zonder zorgen

Er verandert veel in de zorg. Er verandert veel voor ouderen en hun verzorgers. Binnen de nieuwe regelgeving wordt men gedwongen nieuwe manieren van zorgverlening te bedenken. Het uitgangspunt van de veranderingen is onder meer om zoveel mogelijk de eigen kracht van mensen te ondersteunen, ook als zij niet meer zelfstandig maar in instellingen wonen voor langdurige zorg. Deze uitgangspunten sluiten naadloos aan op een zorgfilosofie die al jaren in praktijk wordt gebracht bij Humanitas Rotterdam. Hier laat men zien hoe iedere oudere, met welke beperking ook, in een plezierige omgeving zo veel mogelijk de regie kan houden over het eigen leven, lichaam, woning, financiën, en andere belangrijke zaken. Door zo veel als mogelijk voor zichzelf en voor anderen te kunnen blijven zorgen, ervaren de ouderen hier een diepe voldoening. De succesvolle aan de praktijk getoetste zorgfilosofie is door Hans Becker uitgewerkt in het boek Levenskunst op leeftijd, een handboek voor geluksgerichte zorg, waarvan sinds 2003 reeds negen drukken zijn verschenen. Vanwege de veranderingen in de zorg en nieuwe inzichten is het boek geheel geactualiseerd en van nieuw beeldmateriaal voorzien. Daarom verschijnt het onder de nieuwe en toepasselijke titel Zorg zonder zorgen. Met deze nieuwe opzet wordt de filosofie toegankelijk gemaakt voor alle ontvangers van zorg en hun verzorgers, terwijl de theoretische en economische modellen de noodzakelijke inzichten bieden aan managers en organisatiedeskundigen. Op een boeiende en meeslepende wijze beschrijft Hans Becker een visie voor de ouderenzorg in Nederland die nu actueler blijkt dan ooit. Met een voorwoord van staatssecretaris voor gezondheidszorg Martin van Rijn. Hans Becker (1942) was Voorzitter van de Raad van Bestuur van Stichting Humanitas. Hij werd benoemd tot hoogleraar Humanisering in de Zorg op de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Hij is de auteur van onder andere “In the long run we are all dead” (Humanitas,1993) “Levenskunst op Leeftijd” (Eburon, 2003), “De ja-cultuur als instrument voor humanisering van de zorg” (Humanistics University Press, 2006), “Verboden af te blijven!” en “Lekker Leven” (Eburon, 2008 en 2011).

Kunst op leeftijd

Hoe bevorder je menselijk geluk bij iedereen die woont en werkt binnen de leefwereld van de zorginstellingen? In Levenskunst op leeftijd biedt Hans Becker een compleet nieuwe en alomvattende visie voor de ouderenzorg in Nederland. Met een brede maatschappelijke en wetenschappelijke ervaring – van taxichauffeur en pantryboy tot leraar, hoofdredacteur en wetenschappelijk hoofdmedewerker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en directeur van Humanitas Rotterdam- ontwikkelde hij een concept dat ook internationaal opzien baarde. Beckers visie wordt in deze good practice studie op een boeiende en meeslepende wijze beschreven met een overvloed aan foto’s, cartoons en gedichten. De focus is: levenskunst en het prevaleren van leefwereld boven systeemwereld. Met de nadruk op eigen activiteiten, leuke initiatieven en dingen die wél mogelijk zijn, zou Beckers’ model wel eens een oplossing kunnen vormen voor de problemen in de organisatie van gezondheidszorg voor ouderen. Levenskunst op leeftijd is een ‘must’ voor iedereen die in de gezondheidszorg werkt. Het biedt bovendien hoop en geeft tips aan de individuele oudere. Voor managers en organisatiedeskundigen is daarnaast de behandelde case-study zeer interessant.